Yeme Bozuklukları

Uzm. Klinik Psikolog Demet Erdemir Yeşiltaş
Uzm. Klinik Psikolog Demet Erdemir Yeşiltaş

1977 yılında İstanbul’da doğdum. Evli ve iki çocuk annesiyim. Lisansımı İstinye üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji bölümünde, yüksek lisansımı İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Psikoloji Bölümünde ve Esenyurt Üniversitesi Klinik Psikoloji Bilim dalında tamamlayarak uzmanlık derecemi aldım.

Yeme bozuklukları, birçok insanın hayatını etkileyen ciddi bir sorundur. Ayrıca yeme bozukluklarının tedavi yöntemlerine de değineceğiz.

Yeme Bozuklukları Nedir?

Yeme bozuklukları, insanların beslenme alışkanlıklarında anormal ve sağlıksız davranışlar sergilemesine neden olan psikolojik rahatsızlıklardır. Bu bozukluklar, kişinin yemek yeme alışkanlıklarını kontrol etme yeteneğini kaybetmesine ve düzensiz bir şekilde yeme veya hiç yememe durumlarına yol açabilir. Yeme bozuklukları sadece fiziksel sağlığı etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kişinin zihinsel ve duygusal sağlığını da olumsuz yönde etkiler.

Anoreksiya nervoza, yeme bozukluklarından biridir ve genellikle zayıflık takıntısıyla karakterizedir. Kişi, normalin çok altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına rağmen, kendisini hala şişman hisseder ve sürekli olarak kilo verme isteği duyar. Bulimiya nervoza ise aşırı yeme atakları ve ardından bunları dengelemek için kusma, aç bırakma veya aşırı egzersiz gibi zararlı yöntemler kullanma eğilimi olan bir yeme bozukluğudur.

Yeme bozukluklarının altında yatan nedenler çok çeşitlidir. Genetik faktörler ve kimyasal dengesizlikler gibi biyolojik etmenler, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Ayrıca, toplumdaki güzellik standartları ve medyanın etkisi gibi sosyal etmenler de yeme bozukluklarının gelişiminde etkili olabilir. Ayrıca, psikolojik faktörler ve duygusal travmalar da yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.

Yeme Bozukluklarının Nedenleri

Yeme bozuklukları, birçok insanın hayatını etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu bozuklukların nedenleri kompleks olabilir ve genellikle birkaç faktörün birleşimiyle ortaya çıkar. Psikolojik, genetik, çevresel ve sosyal faktörler, yeme bozukluklarının gelişiminde rol oynayabilir.

İlk olarak, psikolojik faktörler yeme bozukluklarının temel nedenlerinden biridir. Stres, depresyon, düşük özsaygı ve kontrol kaygısı gibi psikolojik sorunlar, bir kişinin yeme alışkanlıklarını etkileyebilir ve yeme bozukluğuna yol açabilir. Örneğin, bir kişi stres altında olduğunda, aşırı yemek yeme veya aşırı diyet yapma eğilimi gösterebilir.

Genetik faktörler de yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında etkili olabilir. Araştırmalar, ailesinde yeme bozukluğu olan kişilerin, yeme bozukluğuna sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu, genetik yatkınlığın yeme bozukluklarının gelişiminde önemli bir rol oynadığını düşündürmektedir. Ancak, tam olarak nasıl bir genetik bağlantı olduğu henüz tam olarak anlaşılamamıştır.

Çevresel faktörlerin de yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında büyük bir rolü vardır. Özellikle, toplumdaki vücut algısı ve idealize edilen beden görüntüsü gibi faktörler, insanların yeme alışkanlıklarını etkileyebilir. Medya, reklamlar ve sosyal medyanın etkisiyle, bireyler kendilerini sürekli olarak karşılaştırır ve bedenlerinden memnun olmama duygusuyla karşılaşabilir. Bu duygular, yeme bozukluğunun ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.

Yeme Bozukluklarının Belirtileri

Yeme bozuklukları günümüzde giderek artan bir sorun haline gelmiştir. Beslenme alışkanlıklarındaki bozukluklar, kişinin fiziksel ve psikolojik sağlığını olumsuz etkiler. Yeme bozukluklarının belirtileri ise kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak bazı ortak belirtiler bulunmaktadır.

Birinci belirti, aşırı kilo alma veya kilo verme arzusudur. Yeme bozuklukları genellikle kişinin kendisini beğenmeme veya kilo kaygısı yaşaması ile başlar. Bu durumda kişi, aşırı diyet yapabilir veya yoğun spor aktivitelerine başlayabilir. Bunun sonucunda da kilo alma veya kilo verme eğilimi ortaya çıkar.Birinci belirti: Aşırı kilo alma veya kilo verme arzusu

İkinci belirti, yeme alışkanlıklarında değişiklik göstermektir.

Kişinin normalde düzenli bir şekilde yediği öğünlerde ani değişiklikler ortaya çıkabilir. Örneğin kişi, normalde sağlıklı ve dengeli bir beslenme planına sahipken aniden aşırı miktarda yemek yemeye başlayabilir veya tam tersi olarak beslenmeyi tamamen reddedebilir.İkinci belirti: Yeme alışkanlıklarında değişiklik gösterme

Üçüncü belirti, fiziksel belirtilerdir.

Yeme bozuklukları olan kişilerde bazı fiziksel belirtiler gözlemlenebilir. Özellikle yetersiz beslenme nedeniyle vücutta vitamin ve mineral eksiklikleri ortaya çıkabilir. Bu da ciltte solgunluk, saçlarda dökülme, tırnaklarda kırılma gibi sorunlara yol açabilir. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle sık sık hastalanma da söz konusu olabilir.Üçüncü belirti: Fiziksel belirtiler

Yeme Bozukluğuyla Nasıl Başa Çıkılır?

Yeme bozuklukları, insanların yeme alışkanlıklarında anormal davranışlar sergilediği bir dizi psikolojik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlıklar genellikle yeme miktarıyla veya besin türleriyle kontrolsüz bir ilişkiyi içerir. Yeme bozukluklarıyla başa çıkmak, kişinin zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlığını yeniden kazanmasına yardımcı olan bir süreçtir.

Yeme bozukluğuyla başa çıkmanın ilk adımlarından biri, bu rahatsızlığın farkına varmaktır. Kendinizi sürekli olarak aşırı yemek yeme, yemek yeme veya yiyecekleri kontrol etme ihtiyacı hissediyorsanız, muhtemelen bir yeme bozukluğuyla karşı karşıyasınız demektir. Bu durumu kabullenmek ve yardım aramak önemlidir.

Yeme bozukluğuyla başa çıkmak için bir diğer önemli adım, profesyonel yardım almak ve tedavi sürecine dahil olmaktır. Psikologlar veya diyetisyenler, bu konuda uzman olan sağlık uzmanlarıdır ve size uygun tedavi yöntemlerini önerme konusunda size yardımcı olabilirler. Tedavi genellikle terapinin yanı sıra beslenme danışmanlığı ve ilaç tedavisi gibi çeşitli yaklaşımları içerir. Bu süreçte terapist veya diğer sağlık uzmanları, sizi destekleyecek ve motivasyon sağlayacak kişilerdir.Yeme bozukluğuyla başa çıkma sürecinde, kaynakları yönetmek ve sağlıklı bir rutin oluşturmak da önemlidir. Yemekleri düzenli saatlerde yemek, doğru besinleri seçmek ve yavaş yemek yemek gibi alışkanlıklar sağlıklı bir yeme düzeni oluşturmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, fiziksel aktiviteyi hayatınıza dahil etmek de stresi azaltmaya ve endorfin salınımını artırmaya yardımcı olabilir.

Yeme bozukluğuyla başa çıkma süreci her birey için farklı olabilir. Önemli olan, kendi ihtiyaçlarınızı anlamak ve size en iyi şekilde yardımcı olacak stratejileri bulmaktır. Size destek olan kişilerle iletişime geçmek ve tedavi sürecine aktif bir şekilde katılmak, bu süreci daha kolay hale getirebilir. Unutmayın ki yeme bozuklukları tedavi edilebilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürmek mümkündür.

Yeme Bozukluklarının Tedavi Yöntemleri

Öncelikle, yeme bozukluğu olan bireyler için profesyonel yardım çok önemlidir. Bir psikiyatrist veya psikolog, uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için kişinin yeme alışkanlıklarını ve ruh halini değerlendirecektir. Davranışsal terapi ve bilişsel terapi gibi yöntemlerle tedavi mümkündür.

Bilişsel Davranışçı Terapi: Bu terapi yöntemi, kişinin düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirmeyi hedefler. Bireyin yeme alışkanlıklarını ve kendine dair inançlarını sorgulamasına yardımcı olur. Aynı zamanda, sağlıklı yeme davranışlarını teşvik etmek ve olumsuz düşüncelerle baş etmeyi öğretmek amacıyla kullanılır.

Gıda Günlüğü Tutma: Yeme bozukluğu olan bireyler, gıda günlüğü tutarak yemek alışkanlıklarını takip edebilirler. Bu günlük, kişinin hangi zamanlarda ve ne tür yiyecekler yediğini kaydetmesine olanak sağlar. Bu şekilde, sağlıksız alışkanlıklar belirlenebilir ve değiştirilmesi için gereken adımlar atılabilir.

Yeme bozukluklarının tedavi edilebilir olduğunu unutmamak önemlidir. Uygun tedavi yöntemleri ve profesyonel destekle, bireyler yeme bozukluklarını kontrol altına alabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler.

Can Psikoloji Sizin İçin Burada!

Birbirinden farklı alanlarda uzman ekiplerimiz sorunlarınıza çözüm bulmak ve size destek olmak için burada. Hemen iletişime geçerek ilk adımı at.